روند بازیافت پلاستیک چگونه است؟

بازیافت پلاستیک یکی از مهم ترین فرآیندهای صنعتی برای کاهش زباله های پلاستیکی و حفظ محیط زیست است. با توجه به افزایش تولید و مصرف پلاستیک، مدیریت و بازیافت مواد پلاستیکی به یک ضرورت تبدیل شده است. در حالی که فرایند بازیافت پلاستیک به ظاهر ساده به نظر می رسد، اما به دلیل وجود انواع مختلف پلاستیک با خواص فیزیکی و شیمیایی گوناگون، چالش های بسیاری را به همراه دارد. در این مقاله از الو ضایعاتی به بررسی دقیق روند بازیافت پلاستیک و اهمیت آن در جامعه پرداخته ایم.

اهمیت بازیافت پلاستیک

روند بازیافت پلاستیک نه تنها در کاهش زباله ها و حفظ محیط زیست نقش دارد، بلکه در مصرف انرژی و منابع طبیعی نیز تاثیرگذار است. پلاستیک هایی که بازیافت نمی شوند، به طور معمول ده ها سال یا حتی بیشتر در محیط باقی می مانند و به آلودگی خاک و آب ها منجر می شوند. بنابراین، بازیافت پلاستیک نه تنها به حفاظت از محیط زیست کمک می کند بلکه در کاهش استفاده از منابع خام و انرژی نیز موثر است.

مراحل کلی بازیافت پلاستیک

روند بازیافت پلاستیک در چندین مرحله انجام می شود که هر یک از این مراحل از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. به طور کلی، سه روش اصلی برای بازیافت پلاستیک وجود دارد:

1. بازیافت مکانیکی: در این روش، پلاستیک ها با خرد کردن و ذوب شدن دوباره مورد استفاده قرار می گیرند.
2. بازیافت شیمیایی: این روش شامل شکستن ساختار مولکولی پلاستیک و تبدیل آن به مواد اولیه قابل بازیافت می باشد.
3. بازیافت انرژی: در این روش، پلاستیک ها به عنوان منبع سوخت استفاده می شوند تا انرژی تولید شود.

فرآیند بازیافت پلاستیک

بازیافت پلاستیک یک فرآیند چند مرحله ای است که هدف آن تبدیل ضایعات پلاستیکی به مواد اولیه ای است که می توانند دوباره در تولید محصولات جدید استفاده شوند. این فرآیند ممکن است برای انواع مختلف پلاستیک ها کمی متفاوت باشد، اما مراحل اصلی آن به طور کلی مشابه است. در ادامه به تشریح مراحل بازیافت پلاستیک می پردازیم:

1. قرار دادن ضایعات بر روی تسمه نقاله

اولین مرحله در بازیافت پلاستیک ها قرار دادن ضایعات پلاستیکی بر روی تسمه نقاله است. در این مرحله، ضایعات پلاستیکی از جمع آوری های شهری یا کارخانه ها بر روی تسمه نقاله منتقل می شوند تا برای مراحل بعدی آماده شوند.

2. جداسازی بر اساس جنس پلاستیک

یکی از مراحل کلیدی در بازیافت پلاستیک ها، جداسازی بر اساس جنس پلاستیک است. پلاستیک ها به دسته های مختلف مانند پلی اتیلن، پلی پروپیلن و پلی استر تقسیم می شوند تا آلاینده ها و پلاستیک های مختلف از هم جدا شوند و در فرآیند بازیافت با یکدیگر مخلوط نشوند.

3. جداسازی بر اساس رنگ

در این مرحله، پلاستیک ها بر اساس رنگ جدا می شوند. این کار به دلیل تأثیر رنگ بر کیفیت پلاستیک بازیافت شده انجام می شود. برای مثال، پلاستیک های روشن و تیره به طور جداگانه بازیافت می شوند تا کیفیت نهایی بالا رود.

4. شستشوی اولیه

در این مرحله، پلاستیک ها با آب سرد شستشو داده می شوند تا آلودگی های سطحی مانند گرد و غبار، چربی و سایر آلودگی ها از سطح پلاستیک ها پاک شوند. این شستشو کمک می کند تا پلاستیک ها برای مراحل بعدی آماده شوند.

5. خرد کردن و آسیاب نمودن

در مرحله بعد، پلاستیک ها به قطعات کوچک تر خرد می شوند. این خرد کردن معمولاً توسط دستگاه های خاصی به نام آسیاب انجام می شود تا پلاستیک ها به شکل خرده پلاستیک درآیند و آماده مراحل بعدی شوند.

6. جداسازی در آب سرد بر اساس دانسیته

در این مرحله، از آب سرد برای جداسازی پلاستیک ها بر اساس دانسیته استفاده می شود. این تکنیک باعث می شود تا پلاستیک های سبک تر از سنگین ترها جدا شوند. این روش به طور خاص برای جداسازی انواع پلاستیک های مختلف به کار می رود.

7. شستشوی سایشی

در این مرحله، پلاستیک ها به طور سایشی شستشو داده می شوند تا ذرات چسب یا آلودگی هایی که به سختی به پلاستیک ها چسبیده اند، از بین بروند. این فرآیند به تمیزتر شدن پلاستیک ها کمک کرده و برای مراحل بعدی ضروری است.

8. شستشو با آب گرم

در برخی موارد خاص مانند بازیافت PET (پلی اتیلن ترفتالات)، برای تمیز کردن پلاستیک ها از آب گرم استفاده می شود. این کار به از بین بردن چربی ها و مواد آلاینده کمک می کند و باعث تمیزی بیشتر پلاستیک ها می شود.

9. آبگیری و خشک کردن

در این مرحله، پلاستیک ها برای حذف رطوبت و آماده شدن برای مراحل بعدی به دستگاه های آبگیری منتقل می شوند. پس از آن، پلاستیک ها در خشک کن ها قرار داده می شوند تا کاملاً خشک شوند و از رطوبت آنها کاسته شود.

10. تولید گرانول

در آخرین مرحله، پلاستیک های خشک و تمیز شده به گرانول تبدیل می شوند. این گرانول ها به عنوان مواد اولیه برای تولید محصولات جدید پلاستیکی استفاده می شوند. گرانول ها می توانند در فرآیندهای صنعتی مختلف به کار روند و به تولید محصولات جدید مانند ظروف پلاستیکی، پوشاک، و لوازم خانگی کمک کنند.

چالش های بازیافت پلاستیک

روند بازیافت پلاستیک با چالش های خاصی همراه است که می تواند کیفیت پلاستیک بازیافت شده را تحت تاثیر قرار دهد. تنوع پلاستیک ها یکی از مهم ترین مشکلات در این زمینه است. هر نوع پلاستیک دارای فرمولاسیون خاصی است و ترکیب آنها با یکدیگر می تواند خواص فیزیکی محصول نهایی را تغییر دهد. در نتیجه، در فرآیند بازیافت پلاستیک، تلاش می شود که پلاستیک ها بر اساس نوع و رنگ جدا شوند تا کیفیت محصول نهایی حفظ شود.

از دیگر چالش ها می توان به رنگ مواد پلاستیکی اشاره کرد. پلاستیک های رنگی پس از بازیافت رنگ تیره ای پیدا می کنند که در برخی موارد نیاز به استفاده از رنگ دانه های خاص (مستربچ) برای رسیدن به رنگ یکنواخت دارند. این مسئله می تواند باعث کاهش کیفیت پلاستیک بازیافت شده شود.

انواع پلاستیک ها و موارد مصرف

در صنعت پلاستیک، دسته بندی های مختلفی از مواد پلاستیکی وجود دارد. آشنایی با این دسته ها می تواند به روند بازیافت پلاستیک کمک کند. برخی از انواع اصلی پلاستیک ها عبارتند از:

1. PETE (Poly Ethylene Terephthalate): از این نوع پلاستیک برای تولید بطری های آشامیدنی، ظروف دهان شویه و برخی از اقلام خانگی استفاده می شود.
2. HDPE (High Density Poly Ethylene): این پلاستیک در تولید ظرف های شیر، بطری های مواد پاک کننده و ظرف های زباله کاربرد دارد.
3. PVC (Poly Vinyl Chloride): از PVC در تولید بطری های روغن خوراکی و ظروف بسته بندی گوشت استفاده می شود.
4. LDPE (Low Density Poly Ethylene): برای تولید ظروف غذا و ظروف نان از این نوع پلاستیک استفاده می شود.
5. PP (Poly Propylene): پلی پروپیلن در تولید ظروف ماست، بطری شامپو و نی های نوشابه به کار می رود.
6. PS (Poly Styrene): پلی استایرن در تولید فنجان های نوشیدنی، کارتن های تخم مرغ و سینی های گوشت کاربرد دارد.

مزایای بازیافت پلاستیک

بازیافت پلاستیک مزایای فراوانی دارد، از جمله:

• حفظ منابع طبیعی: با بازیافت پلاستیک، می توان نیاز به تولید پلاستیک های جدید از مواد خام را کاهش داد.
• کاهش آلودگی: بازیافت پلاستیک از انتشار آلاینده های مضر به محیط زیست جلوگیری می کند.
• کاهش زباله ها: با بازیافت پلاستیک، حجم زباله های پلاستیکی کاهش یافته و فشار بر مکان های دفن زباله کم می شود.
• کاهش مصرف انرژی: تولید پلاستیک های جدید از مواد بازیافتی به انرژی کمتری نیاز دارد.

جمع بندی

بازیافت پلاستیک یک فرآیند حیاتی در مدیریت زباله ها و حفظ محیط زیست است. با وجود چالش هایی مانند تنوع پلاستیک ها و نیاز به جداسازی دقیق، بازیافت پلاستیک همچنان یک راهکار پایدار برای کاهش آلودگی های محیطی و حفظ منابع طبیعی به شمار می آید. درک و آگاهی از مراحل بازیافت پلاستیک و اهمیت آن، می تواند به بهبود این صنعت و افزایش بهره وری آن کمک کند.